Ciasto parzone to popularny rodzaj ciasta, które jest szeroko wykorzystywane w cukiernictwie. Inaczej określa się je ciastem ptysiowym. Wykonuje się je jedynie z kilku składników, a sam proces parzenia nie jest skomplikowany, ale wymaga przestrzegania kilku zasad. Dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie praktyczny poradnik, w którym odpowiadamy na takie pytania jak: jaka mąka na ciasto parzone, jak robi się ciasto parzone na ptysie, dlaczego ciasto parzone opada, czy ptysie piec z termoobiegiem i wiele innych. Zajrzyj do artykułu i przygotuj najlepsze ciasto parzone w życiu.
Ptysie, eklerki, karpatki, profiterolki, groszek ptysiowy to wszystko wyroby z ciasta parzonego. Są pyszne, lekkie i zazwyczaj przełożone kremem śmietankowym. Te słodkości są bardzo cenione ze względu na swój smak oraz elegancki wygląd. Mają również dość długą historię. Mianowicie pierwsze wzmianki o tym cieście sięgają aż 1540 roku i są związane z osobą Katarzyny Medycyjskiej, która była księżną z rodu włoskich Medyceuszy. W pierwszej części życia mieszkała we Florencji, ale później została żoną króla Francji Henryka II i przeniosła się do jego kraju. Podczas przeprowadzki zadbała o to, aby towarzyszyła jej cała służba oraz kucharz. To właśnie jego osoba jest kluczowa w historii ciasta parzonego. Nazywał się Pantarelli lub Pantanelli – w źródłach znajduje się i pierwszą i drugą wersję jego nazwiska. Pewnego dnia postanowił przygotować dla księżnej deser, który nazwał pâte à Pantanelli i było to właśnie ciasto ptysiowe. Uznaje się go za osobę, która wymyśliła ciasto parzone. Wraz z upływem lat przepis zmieniał się, jednak jego ostateczny kształt wymyślili dwaj cukiernicy w XVIII wieku. Chodzi o Jeana Avice’a oraz kuchmistrza Marie-Antoine’a Careme’a. Swój cukierniczy wyrób nazwali pâte à choux. Od tej nazwy powstało określenie takich słodkości jak ptysie, eklerki, profiterolki, którymi do dzisiaj się zajadamy i tworzymy różne wersje tych deserów. Czym tak naprawdę jest ciasto parzone? To ciasto, które powstaje w wyniku zaparzenia mąki pszennej z tłuszczem i wodą.
Jak zrobić ciasto parzone? Przepis i składniki
Jeśli zastawiałeś się kiedyś, jak zrobić ciasto ptysiowe, to właśnie w tym artykule znajdziesz odpowiedź. Jest to łatwe ciasto, które składa się z zaledwie kilku składników, jednak wymaga pewnej wprawy, trzymania się proporcji i uważności, ponieważ łatwo jest popełnić błąd.
Ciasto ptysiowe składniki:
- mąka
- woda
- tłuszcz (zazwyczaj masło)
- jaja
- sól
Jak widzisz, aby zrobić ciasto parzone, wystarczy sięgnąć po składniki, które zazwyczaj masz w domu. Są to podstawowe produkty, które łatwo kupisz w każdym sklepie. Jednak pewnie się zastanawiasz, jak zrobić ciasto parzone? Poniżej znajdziesz kilka kroków do sukcesu i udanego ciasta ptysiowego.
Ciasto parzone przepis:
- Pierwszy krok do przygotowania idealnego ciasta parzonego to prosta, ale bardzo potrzebna czynność, czyli przesianie mąki. To ważne, aby ją napowietrzyć, dzięki temu ciasto nam później dobrze urośnie.
- Następnie należy podgrzać szklankę wody z masłem i solą w garnku z grubym dnem. Musisz pamiętać, aby doprowadzić mieszaninę wody i tłuszczu do wrzenia. Po całkowitym rozpuszczeniu masła zmniejsz ogień lub moc płyty pod garnkiem i na wrzątek wsyp przesianą wcześniej mąkę. Tutaj kluczowe jest to, aby cały czas energicznie mieszać aż do momentu, kiedy ciasto będzie gładkie, szkliste i zacznie odstawiać od ścianek rondla.
- Gdy uzyskasz już odpowiednią konsystencję ciasta, możesz odstawić je na chwilę do ostudzenia – wystarczy ok. 10 minut czekania.
- Kolejnym krokiem jest dodawanie jajek do zaparzonej mąki. Tutaj istotne jest to, aby dodawać jajka po kolei, tzn. dodać najpierw jedno i zmiksować masę, tak aby jajko dobrze się z nią połączyło, a dopiero później dodać kolejne jajko. Po dodaniu wszystkich jajek masa powinna być jednolita i gładka.
- Teraz czas na formowanie kształtów. Gdy masz już gotową masę, to wystarczy, że przełożysz ją do rękawa cukierniczego i uformujesz na wyłożonej papierem do pieczenia blaszce okrągłe ptysie lub podłużne eklerki. Natomiast jeśli chcesz upiec blaty na karpatkę, to po prostu wyłóż ciasto na prostokątną formę.
- Ciasto parzone piecz od razu po przygotowaniu. Musisz nagrzać piekarnik do wysokiej temperatury ok. 200 stopni C grzanie góra-dół i piec ciasto ok. 20 minut. Oczywiście ciasto parzone można piec w piekarniku z funkcją termoobiegu. Jednak w takiej sytuacji należy zmniejszyć odrobinę temperaturę do 180 stopni C.
Ciasto parzone proporcje:
W tym przepisie wykorzystano: 250 ml wody, 4 jajka, 120 gramów masła i 200 gramów mąki oraz 3 gramy soli.
Wypieki z ciasta parzonego – świetny pomysł na deser na każdą okazję. Co przygotować?
Z ciasta parzonego można wyczarować wiele pysznych deserów. Te najbardziej znane to ptysie, eklerki, uwielbiane w naszym kraju karpatki. Są to wypieki przekładane kremem, dlatego delikatne i puste w środku ciasto ptysiowe idealnie się z nim komponuje. Po schłodzeniu tworzą idealne desery na zimno – świetna opcja na lato. Lekka chrupkość tego ciasta również sprawia, że deser z kremem np. ptysie zyskują przyjemną strukturę do jedzenia. Jednak to nie wszystko z tego prostego ciasta można przygotować również kultowe hiszpańskie churros. Możesz przygotować również hiszpańskie pączki z ciasta ptysiowego. Ciasto to nie jest jednak pieczone, a smażone na głębokim oleju. Takie przysmaki idealnie sprawdzą się na tłusty czwartek – świetnie uzupełnią tradycyjne pączki. Dobrym pomysłem na wykorzystanie ciasta parzonego są również obwarzanki, które mogą być podawane na słodko np. z lukrem na wierzchu. Świetny pomysł na oryginalną przekąskę w ciągu dnia.
Ciasto ptysiowe – kilka podstawowych zasad
Jak zrobić ciasto ptysiowe? Należy przede wszystkim przestrzegać kilku podstawowych zasad. Po pierwsze warto stawiać na składniki najwyższej jakości. Jeśli chodzi o mąkę, to należy postawić na taką o niskiej zawartości glutenu. Najlepiej sprawdzi się mąką o typie 450 – 550. Ważnym elementem, na jakim warto się skupić, jest również dokładne doprowadzenie do wrzenia mieszanki wody z tłuszczem. Następnie należy dodać wcześniej przesianą mąkę i energicznie mieszać, aby powstała gładka, elastyczna masa. Istotne jest również to, aby po ostygnięciu masy dodawać po jednym jajku i łączyć masę mikserem. To też moment, kiedy napowietrzamy nasze ciasto parzone, dlatego jest on bardzo ważny. W przepisach na ciasto parzone nie występuje proszek do pieczenia, ponieważ rolę spulchniacza pełni tutaj woda. Podczas dodawania jajek musisz być uważny, aby za bardzo nie rozrzedzić ciasta – musi swobodnie opadać ze szpatułki, a nie spływać.
Jeśli zastanawiasz się, dlaczego ciasto ptysiowe opada, to jednym z powodów może być otwieranie piekarnika w czasie pieczenia. Nie wolno tego robić, ponieważ różnica temperatur może zaszkodzić ciastu. Innym powodem jest fakt, że ciasto może być za ciężkie, czyli po prostu w czasie przygotowywania składników dodałeś za dużo tłuszczu. Jeszcze inną przyczyną jest zbyt krótkie miksowanie. Przyjmuje się, że należy miksować jedno jajko przez 1 minutę.
Przygotowanie idealnego ciasta parzonego: krok po kroku
Przygotowaliśmy również dla Ciebie skrócony poradnik, jak przygotować ciasto parzone w kilku krokach.
KROK 1: Zgotuj wodę z tłuszczem np. masłem. Poczekaj, aż masło całkowicie się rozpuści.
KROK 2: Przesiej mąkę i wsyp na gotującą się wodę z tłuszczem. Wsyp całą mąkę na raz i energicznie zamieszaj. Ciasto powinno szybko się związać i łatwo odchodzić od garnka.
KROK 3: Odstaw masę do ostygnięcia. Gdy będzie już chłodne, zacznij dodawać jajka i miksuj całość na najwyższych obrotach. Pamiętaj, aby dodawać jajka pojedynczo.
KROK 4: Przełóż ciasto na blachę do pieczenia. Uformuj takie kształty, jakie chcesz np. na eklerki lub ptysie.
KROK 5: Piecz ciasto w wysokiej temperaturze – 200 stopni C przez ok. 20 minut. Ciasto musi być wysuszone, chrupiące i lekko złociste.
KROK 6: Jeśli chcesz przyśpieszyć cały proces, użyj gotowej mieszanki ciasto KARPATKA od Delecta. Dzięki temu nie musisz martwić się o proporcje, ponieważ my zrobiliśmy to już za Ciebie. Z Delectą wypieki zawsze się udają i są wyjątkowo pyszne. Zaoszczędź czas i zyskaj smak pysznego domowego ciasta.
Upieczone ciasto ptysiowe – charakterystyczne cechy
Ciasto ptysiowe po upieczeniu jest bardzo lekkie, puste w środku, jest również dość suche, dlatego często przekłada się je kremem. Ciasto parzone po upieczeniu ma również piękny słomkowy kolor i porowatą strukturę.
Jak przechowywać ciasto parzone?
Jeżeli masz upieczone ciasto ptysiowe, ale jeszcze nie zdążyłeś go wypełnić kremem, to takie ciasto możesz przechowywać w szczelnym pojemniku nawet 7 dni w temperaturze pokojowej. Wtedy przed podaniem należy je włożyć na chwilę do rozgrzanego piekarnika, aby nabrały chrupkości. Ciasto parzone można również mrozić. Najlepiej zrobić to zaraz po upieczeniu, bez nadzienia. Takie ciasto możesz przechowywać w zamrażarce do 3 miesięcy.
